LGBTİ ve Ergoterapi II
Başlığı gördüğünüzde artık fikir belirtebileceğinize inanarak Türkiye’de çok fazla stigmaya maruz kalan bu grubun “Niye Ergoterapi?” sorusuna bu yazımla daha açık yanıt vermek istiyorum. Paylaşımın farkındalığımıza katkı sağlamasını gönülden diliyorum.
Ergoterapistlerin terapi noktasındaki en önemli amacı bireylerin yaşamlarının sonuna kadar iyilik halini koruyacak şekilde yaşamaları için onlara yardımcı olmak adına ihtiyaç duydukları bilgi ve kaynaklarla bağlantı kurmalarını sağlamak ve bunu yaparken toplumsal bilincin artmasına katkıda bulunmaktır.
LGBTİ kimliklerin, iş performansı ve katılımı olumsuz yönde etkilenebilir. Bu noktada ergoterapistler bireylerin günlük yaşam aktiviteleri, cinsel aktiviteler, dinlenme ve uyku durumları, eğitimleri, iş-üretkenlik olanakları, oyun, boş zamanlar, ve sosyal katılım gibi yaşamın içerisinde varolan düzenine bakarak bireylerin kişisel farklılıklarını gözardı etmeden en uygun yaklaşımı uygularlar. Bu düzene ayak uydurmak bizler için ne kadar olağan ve akışında ilerliyorsa; LGBTİ bireyler için ise o kadar başa çıkılması zor ve saklanarak ilerliyor. Toplum ahlakı ile bu durumu dengelemek ve ergoterapistin önemini burada detaylandırmak gerekeceğinden şu başlıklara ayrıca değinmek isterim:
Günlük Yaşam Aktiviteleri
Görünüş yoluyla kendini ifade etme her birey için büyük önem taşır. Fakat giyim, saç ve makyaj bazı insanlar için sadece yüzeysel ve önemsizdir; LGBTİ bireyler için kimlik ifadesinin bir aracı olan görünüm, çok önemlidir ve hafife alınmamalıdır. Ergoterapistler bu alanda kimliği doğrulayan giysilerin tercihinde, kişinin formlarına ve sağlık durumuna uygun giysilerin tercihinde, değişim operasyonu sonrasında meme formları bakımı; gaff, bağlayıcı, bandaj ya da packer gibi birçok olağan süreçle ilgili eğitim vermeyi önemserler. Kişisel hijyen ve bakım konularında kişinin isteğini göz önünde bulundurarak saç şekillendirme, tıraş, makyaj gibi alanlarda da yaklaşımlar muhakkak uygulanmaktadır.
Cinsel Aktivite
Değişim operasyonları ile birlikte kalça veya diz protezi ameliyatı geçirmiş bireylerde sadece belirli cinsel uygulamalar güvenlidir. Yeni eklemleri olan hastalar için güvenli cinsel pozisyonlar hakkındaki geleneksel kılavuzların çoğu sadece heteroseksüel, cisgender çiftler için yapılır. Kalça veya diz protezi sonrası cinsel olarak aktif çiftler için rehberlikler günümüzde Amerika ve Avrupa’da ergoterapistler tarafından verilmektedir. Bununla ilgili birçok kılavuz ve eğitim yaygın olarak kullanılmaktadır.
Dinlenme ve Uyku
LGBTİ bireylerin, genel popülasyondan daha düşük uyku sürelerine sahip olma eğiliminde olduğunu biliyor musunuz?
Bu eşitsizliğin nedenleri arasında LGBTİ popülasyonlarının yaşadığı bilinen yüksek anksiyete, depresyon, nefret suçu mağduriyeti ve azınlık stresi yapılan araştırmalarda ortaya konulmuştur.
Eğitim
Ülkemizde özellikle genç yaşta olan LGBTİ bireylerin , okul ortamında öğrenciler tarafından kabul görmemesi sıklıkla karşılaşılan bir durumdur. Zorbalıklar, okul banyolarında ve soyunma odalarında cinsiyete uygun davranış gösterme zorunluluğu, cinsiyete uygun okul üniformalarının giyilmesi aynı şekilde zorunlu tutulduğundan ve bu konuda yetersiz bilgiye sahip olan okul personelleri ve ebeveynler tarafından daha çok sıkıştırılan çocuk, en temel haklarından olan eğitim hakkını kullanamaz hale geliyor ve okulu bırakmak durumunda kalabiliyor. Amerika’da ergoterapistlerin öncülüğünde LGBTİ kimliklerin pediatri alanında toplumsal katılımına yönelik çalışmaların yapıldığı pek çok derneği görmek mümkündür. Özellikle ergoterapistlerin bu alanda bilincin arttırılması ve çocukların eğitim haklarının elinden alınmaması için büyük bir özveriyle çalışan sağlık disiplini olduğunu söylemek isterim. Umarım bir gün Türk ergoterapistlerinde pediatri alanında ele alabileceği çalışmalardan biri haline gelebilir.
İş- Üretkenlik
Ayrımcı işe alma, işten çıkarma ve terfi uygulamaları özellikle bu topluluğun çoğunun karşılaştığı finansal eşitsizliğe katkıda bulunur. İş yeri kıyafet kuralları, banyolar ve kültür LGBTİ çalışanları için sorunlu olabilir. Bu noktada işveren eğitimlerinin çok büyük bir önem arz ettiğini fark etmeniz uzun sürmeyecektir. Ergoterapistler bireyleri mesleki rehabilitasyon sürecine dahil ederek arabuluculuk görevini üstlenebilirler.
Oyun
Oyuncaklardan takımlara, oyunlar genellikle cinsiyetlere ayrılır. Transeksüeller ve cinsiyete uygun olmayan çocukların katılmasını karmaşık hale getirir. Bu bireylerin daha çocuk yaşta toplum tarafından baskılandığı ve çocuk kimliğiyle daha kendini yeni fark etmeye başladığı o ilk anlarda en önemli serbest zaman aktivitesi olan oyunu dahi istek ve ihtiyacı doğrultusunda oynamada sınırlandırmalara maruz kalacaktır.
Boş Zaman
Toplumsal damgalanma ve ayrımcılık LGBTİ yetişkinlerinin sosyal- boş zaman aktivitelerine katılımını olumsuz etkileyebilir. Ülkemizde pek çok boş zamanı değerlendirebilecekleri merkezleri görmek mümkündür. Bu merkezler insanların ilgi alanlarını ve kimliklerini eleştirilmeden paylaşacakları bir ortam sunmasıyla birlikte durumun farkında olan ailelerin de bir araya geldiği sosyal ortamlar haline gelmiştir. Bu merkezlerde üretkenlik önemseniyor ve toplumun bu algısını kırmak için aslında birçok faaliyet düzenleniyor. Bu çatı altında bir ergoterapistin varlığı oldukça değerli olacaktır zira farklı bir pencereden bakmak her daim hoş bir deneyime açılan kapıdır.
Sosyal Katılım
Sosyal katılım şunlardan etkilenir:
- Toplum önüne çıkma
- Sosyal kabul
- Geçiş: cinsiyet normlarına öğrenmek, kimliğe uygun davranışı değiştirmek
- LGBTİ topluluk erişimi
Bir toplulukla ve ilişki kurabileceğimiz insanlarla bağlantı kurmak herkesin ruh sağlığının önemli yönünü oluşturur. LGBTİ topluluğunun diğer üyeleriyle bağlantı kurmakta zorluk çeken LGBTİ bireyler yalnız hissedebilir ve zihinsel sağlıkları zarar görebilir. Ergoterapistler bu çevresel, sosyal, ruhsal ve zihinsel dengeyi kurarak kişilerin toplumsal katılımını destekleme odağında çalışmalar yaparlar.
Metnin sonlarına ister bir cevap arayarak, isterseniz bir farkındalık geliştirmek adına ya da tamamen merak ile geliyor olun, nereden başlamanız gerektiğine hala emin değil misiniz?
Önyargısız bir şekilde anlayarak ve fırsat verip tanıyarak çok daha güzel şeylerin mümkün olacağını söyleyebilirim.
Terapistler için de bireylerin kültürünü anlamak, onları daha iyi tanımalarını ve iletişim kurmalarını sağlar ve bu nedenle daha etkili bir tedavi sağlar. Ergoterapistlerin ve diğer sağlık personellerinin LGBTİ bireylerin kültürel farklılıklarını geliştirmelerine yardımcı olmak için çalıştığı birçok durum vardır. Bu alanda en etkin iletişimin eğitimler olduğunu gözardı etmeden her sağlık disiplininin kendi meslek etiği çerçevesince çalışması çok önemlidir.
Dünyayı sahip olduğu her şeyle sevip, gökkuşağını tüm renkleriyle görebilmeyi hepimiz için diliyorum…
Sevgiler…